Methodiek

Methodologische verantwoording CQI


Ontwikkeltraject CQI
CQI-meetinstrumenten worden ontwikkeld volgens de richtlijnen die opgenomen zijn in het Handboek CQI Ontwikkeling. De ontwikkeling van een CQI-meetinstrument doorloopt vier fasen.
 

  1. Voorbereidingsfase: Deze fase bestaat uit het opstellen van een onderzoeksplan, het afbakenen van de doelgroep en het vaststellen van de methode voor steekproeftrekking.
  2. Constructiefase: In deze fase wordt een itempool opgesteld op basis van focusgroep gesprekken en/of bestaande vragenlijsten. Ook wordt een eerste versie van het meetinstrument gemaakt.
  3. Psychometrische testfase: Deze fase behelst het uittesten van het meetinstrument onder 300 tot 1200 patiënten. Een non-responsanalyse, itemanalyse (frequenties, missende waarden) en een psychometrische analyse (schaalconstructie, betrouwbaarheidsanalyse) worden uitgevoerd. Het resultaat is een herziene, veelal kortere versie van de vragenlijst.
  4. Fase discriminerend vermogen: In deze fase wordt de herziene versie van het meetinstrument uitgezet onder een grotere steekproef. Met behulp van multilevel-analyse wordt vervolgens vastgesteld of met het meetinstrument statistische, significante verschillen tussen verzekeraars, zorgaanbieders of zorgnetwerken kunnen worden aangetoond.
     

De meetinstrumenten worden na afloop van de vier testfasen voorgelegd aan de Wetenschappelijke Advies Raad (WAR) van het Centrum Klantervaring Zorg (CKZ). Op advies van de WAR kunnen de meetinstrumenten vervolgens worden vastgesteld door het bestuur van het CKZ, waarna ze gereed zijn voor toepassing bij reguliere metingen. Ook voor reguliere CQI metingen zijn in het Handboek Eisen & Werkwijzen CQI Metingen werkinstructies met betrekking tot steekproeftrekking, dataverzameling, analyse en rapportage opgenomen

Herkomst gegevens website
Op Therapietrouwmonitor.nl zijn vooral gegevens gebruikt uit de ontwikkeltrajecten (uit fase 3 en 4) van de volgende CQIs:
• CQI Farmaceutische Zorg
• CQI Astma/COPD
• CQI Diabetes
• CQI Reumatoïde Artritis
• CQI CVA
• CQI Hartfalen
• CQI Huisartsenzorg
• CQI Ziekenhuisopname

Door gegevens uit ontwikkeltrajecten te gebruiken, kan het voorkomen dat gerapporteerd wordt over een vraag die wel is opgenomen in de eerste versie van de CQI waarmee de psychometrische testfase is uitgevoerd, maar niet is opgenomen in de uiteindelijk vastgestelde CQI.

Steekproeftrekking en respons
Steekproeven worden getrokken uit bestanden van zorgverzekeraars of zorgaanbieders, volgens de richtlijnen opgenomen in het Handboek CQI Metingen. Voor het uitvoeren van de psychometrische test voldoet een kleinere steekproef dan voor het bepalen van het discriminerend vermogen. Om verschillen tussen zorgaanbieders (zorgverleners of zorginstellingen) te kunnen aantonen in de test van het discriminerend vermogen, wordt een grote steekproef getrokken waarbij rekening gehouden wordt met het aantal respondenten per zorgaanbieder.

In onderstaande tabel wordt per meting – waarvan de cijfers zijn gebruikt op de website – weergegeven wanneer deze is uitgevoerd, voor welke fase deze meting werd uitgevoerd, en wat de netto respons was (gebaseerd op het aantal verstuurde, aantal geretourneerde en het aantal vragenlijsten wat meegenomen is in de analyses).


De respons van schriftelijke CQI metingen kent een grote variatie, met een gemiddeld responspercentage van 55% (Zuidgeest et al, 2008). Een lage respons kan ten koste gaan van de representativiteit. Vrouwen en ouderen zijn dan vaak wat oververtegenwoordigd. Echter door een beperkte samenhang tussen achtergrondkenmerken en de gemeten ervaringen leidt dit niet tot een problematische vertekening van de resultaten.


Rapportage CQI-gegevens op de website
Op de website is gekozen voor het rapporteren van geldige (‘valid’) percentages. Hierbij worden de mensen die geen antwoord hebben gegeven op een vraag niet meegerekend. Ook in het geval van een niet-van-toepassing antwoordcategorie, worden deze mensen buiten de groep waarover wordt gerapporteerd gelaten. De grootte van de groep waarover wordt gerapporteerd wordt altijd vermeld bij de grafiek en in de tabel.


Gepubliceerde rapporten ontwikkeling CQI
Hieronder kunt u doorklikken naar het rapport waarin het ontwikkelingstraject van de betreffende CQ-index wordt beschreven. Tevens is de CQI-vragenlijst opgenomen in het rapport.
 

-CQI Astma/COPD
Jansen DL, Bloemendal E, Rademakers J. CQ-index astma en COPD: meetinstrumentontwikkeling en onderzoek naar het discriminerend vermogen. Kwaliteit van zorg bij astma en COPD vanuit het perspectief van patiënten met astma en COPD. Utrecht: NIVEL, 2010.
-CQI CVA
Brok W den, Triemstra M, Rademakers J. CQ-index CVA: meetinstrumentontwikkeling. Kwaliteit van zorg na een CVA of beroerte vanuit het perspectief van patiënten. Utrecht: NIVEL, 2011.
-CQI Diabetes
Stubbe J, Spreeuwenberg P, Asbroek G ten. CQ Index Diabetes: schaalconstructie, betrouwbaarheid en discriminerend vermogen van de ervaringenvragenlijst. Utrecht: NIVEL, 2007.
-CQI Farmaceutische Zorg
Vervloet  M, Linschoten CP van, Dijk L van. CQ-index Farmaceutische Zorg. Kwaliteit vanuit het perspectief van patiënten: meetinstrumentontwikkeling. Utrecht: NIVEL, 2007.
Greuningen M van, Vervloet M, Hoek L van der, Dijk L van. Het discriminerend vermogen van de CQ-index Farmaceutische Zorg. Utrecht: NIVEL, 2009.
-CQI Hartfalen
Oosterhuis T, Triemstra M, Rademakers J. CQ-index Hartfalen: meetinstrumentontwikkeling. Ervaringen met de kwaliteit van zorg vanuit het perspectief van mensen met chronisch hartfalen. Utrecht: NIVEL, 2010.
-CQI Huisartsenzorg
Meuwissen LE, Bakker DH de. CQ-index huisartsenzorg: meetinstrumentontwikkeling. Kwaliteit van de zorg in de huisartsenpraktijk vanuit het perspectief van patiënten: de ontwikkeling van het instrument, de psychometrische eigenschappen en het discriminerend vermogen. Utrecht: NIVEL, 2008.
-CQI Reumatoïde Artritis
Zuidgeest M, Hendriks M, Triemstra AHM, Sixma HJ. CQ-index Reumatoïde Artritis: meetinstrumentontwikkeling. Kwaliteit van reumazorg vanuit het perspectief van patiënten met reumatoïde artritis. Utrecht: NIVEL, 2007.
Koopman L, Rademakers JJDJM. CQ-index Reumatoïde Artritis: onderzoek naar het discriminerend vermogen: kwaliteit van reumazorg vanuit het perspectief van patiënten met reumatoïde artritis. Utrecht: NIVEL, 2008.
-CQI Ziekenhuisopname
Sixma H, Spreeuwenberg P, Zuidgeest M, Rademakers J. CQ-Index Ziekenhuisopname: meetinstrumentontwikkeling: kwaliteit van de zorg tijdens ziekenhuisopnames vanuit het perspectief van patiënten. De ontwikkeling van het instrument, de psychometrische eigenschappen en het discriminerend vermogen. Utrecht: NIVEL, 2009.